İŞ KAZASI
Ulusal mevzuatımızda is kazası, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanununun 13. maddesinde tanımlanmıstır. Ancak bu tanım sadece hukuki bir tanım olup is
sağlığı ve is guvenliği tanımında belirtilen onleme ve korunma amaclı teknik bir tanım
değildir. Bu nedenle uluslararası iki kurulusun tanımları konunun teknik boyutu acısından
onem arzetmektedir.
Uluslararası Calısma Orgutune ( ILO)Gore;
Onceden planlanmamıs, bilinmeyen ve kontrol altına alınamamıs olan etrafa zarar verebilecek
nitelikteki olaydır.
Dunya Sağlık Orgutune (Who) Gore Đse;
Onceden planlanmamıs coğu kisisel yaralanmalara makinelerin ve arac gereclerin zarara
uğramasına, uretimin bir sure durmasına yol acan bir olaydır.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN AMACI
• Calşanların korunması
• İşletmenin korunması
• Üretim ve kalitenin artırılması
Kazalar incelendiğinde bes temel nedenin arka arkaya dizilmesi sonucu meydana geldiği
anlasılır. Bu bes temel faktore KAZA ZİNCİRİ denir
Kaza Zinciri:
1-İnsanın Tabiat şartları Karsısında Zayıflığı: Kazaların ilk temel sebebi
2-Kisisel Kusurlar: Dikkatsizlik, pervasızlık, asabiyet, dalgınlık, onemsemezlik ve ihmal gibi
3-Tehlikeli Hareket-Tehlikeli Durum
4-Kaza Olayı
5-Yaralanma (Zarar Veya Hasar) Bir kazanın kaza tanımındaki durumuna gelmesi icin YARALANMA (ZARAR VEYA HASAR) safhasının da bulunması gereklidir. Bu husus kaza zincirinin son halkasıdır.
İŞ GÜVENLİĞİ TEMEL PRENSİPLERİ
1-Tehlikeli Hareket Ve Tehlikeli Durumların Onlenmesi : Kaza zincirinin 3.halkası olan tehlikeli hareket ve tehlikeli durum zincirin en zayıf halkasıdır. is güvenliği sorumlularının ilk yapacağı is TEHLİKELİ HAREKET VE TEHLİKELİ DURUMLARI tespit ederek bunları ortadan kaldırmaya calısmalıdırlar.
2-İs kazalarının % 88’i tehlikeli hareketlerden, %10’u tehlikeli durumlardan, %2’si kaçınılmaz ve sebebi bilinmeyen) hareketlerden kaynaklanmaktadır.
Tehlikeli hareketler
Emniyetsiz çalısma, Gereksiz hızlı çalısma,
Emniyet donanımı kullanılmaz duruma sokma, Tehlikeli yerlerde çalısma,
Emniyetsiz yukleme, tasıma, istifleme, Emniyetsiz vaziyet alma,
Alet ve makineleri tehlikeli sekilde kullanma, Kisisel koruyucuları kullanmamak
Sasırma, kızgınlık, uzgunluk, telas, sakalasma vb.
Tehlikeli Durumlar :
Uygun olmayan koruyucular Koruyucusuz calısma
Kusurlu alet, makine, techizat kullanma Emniyetsiz yapılmıs alet ve makineler
Yetersiz- bakımsız bina, alet ve makineler Yetersiz ya da fazla aydınlatma
Yetersiz havalandırma Emniyetsiz yontem ve sartlar
3-Kaza Sonucu Meydana Gelebilecek Zararın Buyukluğu Kestirilemez, Bu tamamen Tesaduflere Bağlıdır.
Yapılan istatistikler, kazaların %50’sinin kolayca onlenebileceğini, %48’inin ancak etud ve metotlu bir calısma ile onlenebileceğini, % 2’sinin de onlenmesinin mumkun olamayacağını gostermistir.
4-Ağır Yaralanma Yada Olumle Neticelenen Her Kazanın Temelinde 29 Uzuv Kayıplı Ve 300 Yaralanma Meydana Gelmeyen Olay Vardır. (1-29-300 Oranı)
1-29-300 kuralının onemli bir ozelliği; bir isletmede olabilecek kazalar hakkında onceden tahmin yapma olanağını sağlamasıdır.
5-Tehlikeli Hareketlerin Nedenleri :
¬ İşçinin bünyeden ve yaradılışından gelen sahsi kusurları (dikkatsizlik, laubalilik, umursamazlık)
¬ Bilgi ve ustalık yetersizliği
¬ Fiziki yetersizlik
¬ Uygunsuz mekanik kosullar ve fiziki cevre
6-Kazalardan Korunma Metodu:
A-MÜHENDİSLİK VE REVİZYON:
* Tehlikeli Durumların Bilinmesi * Tehlikeli Durumların Analizi
* Tedbirlerin Alınması * Tedbirlerin Uygulanması
* Gerekli Kontrollerin Sağlanması
B-İKNA VE TEŞVİK:
*Eğitim ve Oğretim Calısmaları *Cesitli Yarısmaların Duzenlenmesi
*Uyarı Levhaları ve Afisler *Propaganda *Odullendirme/Ozendirme
C-ERGONOMİDEN YARARLANMA:
Yapılacak ise uygun isci temini ve calısanları biyolojik ozellikleri ile kabiliyetlerine gore
makine, tesis ve aletleri gelistirmek seklinde ergonomi biliminin gerekleri yerine getirilmelidir.
D-DİSİPLİN KURALLARI :
İş guvenliğini sağlamada en son basvurulacak çözüm yolu disiplin tedbirlerine basvurulmasıdır.
7-Kazalardan Korunma Yontemleri Đle Uretim, Maliyet, Kalite Kontrolu Metotları Benzerlik Ve Paralellik Arz Eder.
8-İş Guvenliği İle İlgili Calısmalara, Konulacak Kurallara Ve Alınacak Tedbirlere Ust Duzey Yoneticileri Katılmalı Ve Sorumluluğa Ortak Olmalıdırlar.
9-Formen, Ustabası Ve Benzeri Đlk Kademe Yoneticiler Kazalardan Korunmada En Onde Gelen Personeldir.
10-İş Guvenliği Calısmalarına Yon Veren Đnsani Duyguların Yanında, İş Guvenliğinin Sağlanmasında İtici Rol Oynayan İki Mali Faktor Vardır.
A- Guvenli bir isletmede uretim artıp maliyet dusecektir.
B- Kazalarda meydana gelen zarar yapılan odemelerin yaklasık 5 ( bes) katı olacaktır.
0 yorum:
Yorum Gönder